Epitafia i płyty nagrobne

Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego

Wczesnogotycki Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża z przełomu XIII/XIV wieku o wnętrzu przebudowanym w XVIII w.Jednonawowy z wieżą o romanizującym dwuczęściowym okienku z kolumienką i boczną kaplicą grobową. Sklepiony krzyżowo, przy czym prezbiterium na gotyckich żebrach.Do kościoła prowadzą dwa gotyckie portale z pocz. XIV wieku, jeden do nawy, drugi do kaplicy. W jednym z okien prosty maswerk.
W XVII wieku właściciele wsi ufundowali ambonę, chrzcielnicę, ołtarz główny oraz odlano dwa dzwony do odbudowanej po pożarze wieży. (pastor Langhelwigsdorf Julis Berg) W 1517 ten kościół posiadał już organy , które przebudowano w XVII wieku. Wewnątrz kościoła znajdują się nagrobki i epitafia właścicieli wsi (rodziny von Schindel, von Reibnitz, von Nimptsch, von Zettritz) W połowie XVI kościół został przejęty przez protestantów, oddany katolikom w roku 1654. Pod koniec lat 90 XX wieku w kościele odkryto malowidła ścienne. Od kilkunastu lat kościół jest remontowany (prace prowadzi także ASP Kraków), w środku rusztowania. W kościele nie odbywają się msze święte. Ołtarz, chrzcielnica znajdują się obecnie we Wrocławiu. Ołtarz w kościele NM Panny na Piasku, chrzcielnica w Muzeum Narodowym..

Tekst oraz zdjęcia pochodzą z portalu Wratislaviae Amici

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

Grabstein mit dem Wappen des Verstorbenen und Umschrift: Anno domi m° cccc lxxxxix (1499) ist gestorben der erbar woltuchtige hans nemptz vo helfdorf.
Grabsteine mit den Figuren der Verstorbenen für:
1) ein Töchterlein Eva, Kaspars von Schindel und Neudorf zu Helmsdorf, † 1554.
2) Dgl. sein Söhnlein Kaspar † 1557, beide bekrönt von Giebeldreiecken mit schwachen Skulpturen.
3) und 4) für die Eltern dieser Kinder, † um 1560; sie stehen in einem kräftigen, Wappen-besetzen Gehäuse etwas trockener Behandlung.
5) den Ritter Anthonius Nimptsch zu dem Langen-Helmisdorf † 1561, in reicher Umrahmung.
6) ein Mägdlein der Familie Nimptsch † 1564, abgetreten.
7) den Ritter Hans Nimptsch † 1567.
8) ein Mägdlein, Regina, Tochter des würdigen Herrn David Werners, Pfarrers allhier † 1581.

- Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau - im amtlichem Auftrage bearbeitet von Hans Lutsch. Breslau 1889. -

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

1561. Nimptsch, Anthon. zu dem Langen Helmisdorf
1581. Werner, Regina, Mädchen.
1615. Schramm, Casp., Archidiakonus.
1617. Zettritz, Anna v., geb. Gotschin.
1618. Zettritz, Herrm. v., u. Karis, der Elder, auf Schatzlar etc.
1620. Czettritz, Herrm. v., u. Karis der Elder, a. Schatzlar.
1714. Reibnitz, G. Fr. v., auf Langenhelwigsdorf.
1748. Kaemmler, Joh. Dor., geb. Bergerin.
1752. Reibnitz, A. Eleon. v., geb. Bar. v. Eben u. Brunnen.
1762. Reibnitz, Ch. Magd. Wilh., Fräulein v.
1794. Gondlatsch, A. E. Chr., geb. Hoffmann.
1794. Gondlatsch, Mich. Gottl, Pastor, gest. 1814.

- Schlesiens Grab-Denkmale und Grab-Inschriften. Graf Hoverden'schen Sammlung - Breslau 1870-72. -

Plan kościoła

Plan kościoła z rozmieszczeniem płyt nagrobnych, nagrobków i epitafiów.

Wnętrze kościoła

Barokowe epitafia na ścianie

Barokowe epitafia na ścianie wewnątrz kościoła, rodziny von Reibnitz

Epitafium Anny Eleonory von Reibnitz

Barokowe epitafium Anny Eleonory von Reibnitz zd. Freyin von Eben und Grünnen, urodzonej 13 października 1674 roku a zmarłej 22 grudnia 1752 roku w wieku 78 lat i 10 tygodni. Wyszła za mąż 12 lutego 1694 roku a 8 stycznia 1714 roku została wdową. Jej mężem był Gotthard von Reibnitz. Urodziła pięciu synów i pięć córek.

Epitafium inskrypcyjne. Prostokątna płyta w prostym obramieniu, w którą wpisana owalna, pionowa płycina o zarysie czteroliścia, w wąskiej ramie, zawierająca inskrypcję. W narożach po bokach płyciny cztery kartusze herbowe z klejnotami i labrami, na tle banderol z nazwiskami rodów. Herby polichromowane kolorami: czerń, czerwień, złoty. Dwa górne: E.V.EBEN; D.V.LUCK; dolne: D.V.MARTIN; D.V. HESSEN. Pod płyciną owalną niższa płycina prostokątna z inskrypcją. Inskrypcje wykute szwabachą, daty pi¬sanką pochylą, w jęz.niem.: Unter / diesem Steine ruhet / dir Hoch u. Wohlgebohrne frau / fr. Anna Eleonora V. Reibnitz geb. / Freyin von Ebenn u. Grünnen / fr: auff Langenhelmsdorf Oberleipe Oberbaumgarten / Sie ward eine liebe tochter ihrer Eltern / Anno 1674. d. 13. October / Eine Liebreiche G/emahlin ihres Gemahles / Anno 1694. d. 12. Februar / Eine schmertzlich betrübte Wittib / Anno 1714. d. 8. Jan / Eine Huldreiche Mutter von fünf Söhnen fünf Töchtern / Eine Groß Mutter von fünf und zwanzig Enckel Kindern / Eine Alter Mutter von fünf Uhr-Enckeln / Eine Redliche Versorgerin ihrer Unterthanerin / Eine Wohlthäterin derer Armen / Liebte Gott und ihren Nächsten aus gantzem Hertzen / brachte unter manchem Greutz u. Kummer / ihr Ehren Volles Alter auf 78. Jahr. 10. W / Starb an einem Langwierigen Lager / den 22 Dec. 1752 / Ein Sohn, eine Tochter, Hilft Enckel / Verehren ihre Asche.
Dolna inskrypcja pisana wierszem:
Diengst Du Erblaßte frau, in dieses Schlafgemacht / dem Theuresten Gemahl, nach vielem Fammer nach / So schwungst Du gleich wie Er, den Geist auf Salems Höhe / Dorf vor des Höchsten Stuhl, mit Ihm zugleich zu stehe / Schlaf, bis des Herren Wind, in deine Asche bläßt, Uns bleibst du lieb u. Werth, Obschon dein Leib Verwet / Ja unserm Hertzen grünt, dein werthes Angedencken / bis man auch uns dereinst, wird in die grüfft verfencken.

Epitafium Gottharda Friedricha von Reibnitz

Barokowe epitafium Gottharda Friedricha von Reibnitz, urodzonego 8 marca 1668 roku w Lipie a zmarłego w wieku 45 lat i 10 miesięcy 8 stycznia 1714 roku. Jego żoną była Anna Eleonora zd. Freyin von Eben und Grünnen.

Epitafium inskrypcyjne. W kształcie prostokątnej płyty w prostym obramieniu, w którą wpisana owalna, o czterolistnym zarysie, pionowa płycina w profilowanym, wąskim obramieniu. Pod płyciną dolna, niższa część prostokątna, w której szeroka "banderola" z inskrypcją. W naroźach przy płycinie owalnej kartusze herbowe z klejnotami i labrami, pokryte polichromią w kolorach: czerwień, zieleń, błękit i złocenie. Nad i pod herbami nazwiska rodów: na górze D: V: Reibnitz; D.V (zatarte); na dole D:V: Lobschitz, D. V Salda (...). Między nazwiskami pod dolnymi herbami wykute trzy krzyże równoramienne. Inskrypcje wykute szwabachą w jęz. niemieckim. Litery złocone: Unter / diesem Steine ruhet / der Woye. Wohlgebohre Ritter / und Herr Herr Gotthard / Friedrich von Reibnitz Erb=/ Herr auf Langenhelmeßdorf Ober= U: / Mittel Leippe der Furstenthümber / Schweidnitz u: Jauer Wohlmeritirter Landes / Eltester, Welcher Ad: 1668. d: 8 Mart: in Mittes / Leippe gebohre nachgehends von Jügend auff / sich zyfrigst bemühet Gott und dem Kayser Treu / zu sein, Seinem Beschlechte Zu Ehren Zu Lebe u: Seine / (słowo trudne do odczytania ] rühmliche, Studia u: Reyse erworben Bis [ słowo trudne do odczytania ] / dem Vater - Lande U: Vielenfreünde Zu Nütze anzuwende / Entsch. Ao 1714: d: 8 Januar in Langehelmsdorf, Mitte / in dem Lauffe Seines Jugend Volle Lebens, Seiner / Gemahsin Kinder, Vaterlande, U: Freimden, / Leider [ słowo trudne do odczytania ] Zeitig Seiner Seelen aber Zu / unaußspre(„.)em [ słowo trudne do odczytania ] / plötzliche [słowo trudne do odczytania] Dieses Vergängiche / Mit dem Sein alter gebracht / auf 45. Jahr, 10. Monat, Weniger etc: Stün= / =den.
Dolna inskrypcja wykuta tym samym krojem, czarnymi literami na czerwonym tle, wierszem:
Erblaster Reibnitz rühn, in dieser Kühlen Brüfft, / Schlaff Vielen Jammer auß Schlaff biß dich Jesus rüfft, / Dein Geist der niemahts hir, die Taster bahn gegangen, / Steht dort befreyt vor Gott, Mit Lauter Lust umbfangen. / Was aber Sterblich war, bedertz war dieser Stein, / Doch dein Bedächtniß Wird, beý uns Unsterblich sein, / Den wahre Jügend Lebt, und Kan nicht untergehen, / Das giebt mein Leser dir, dieß grabmaht zu Verstehe.

Epitafium Charlotty Magdaleny von Reibnitz

Barokowe epitafium Charlotty Magdaleny Wilhelminy von Reibnitz, córki George Wilhelma von Reibnitz oraz Charlotty Constantiny von Reibnitz zd. von Studnitz, urodzonej 21 stycznia 1739 roku a zmarłej 5 marca 1762 roku w wieku 25 lat i 6 tygodni.

Epitafium inskrypcyjne. Płyta w kształcie prostokąta stojącego, w wąskim obramieniu. W płytę wpisana owalna, stojąca płycina, o zarysie czteroliścia, w wąskim obramieniu, z inskrypcją. Pod płyciną niższa płycina prostokątna z inskrypcją. W narożach po bokach płyciny owalnej cztery kartusze herbowe z klejnotami i labrami, na tle banderol z nazwiskami rodów. U góry: Fr. V. Reibnitz; Fr. V. Studnitz. Na dole: Fr. V. Eben; der V. Tschammer. Inskrypcje wykonane szwabachą, daty pisanką pochyłą, w jęz. niem : Rühe Wanderer / Hier rühen die Gebeine / der in der größten Anruch des Landes / zu der besten Ruhe ge(..?..)menen / Hochwohlgebohr: Fräulein / Fräul: Charlotta Magdalena Wilhelmina / einer würdigen Tochter / Hr: George Wilhelm von Reibnitz / Königl: Pr: Landrathes im Jaüerisch: Kreiße / Hr: auf ober u: mittel Leipe Langenhelwigsdorff/ ober Baumgarten u: Altenberg etc: / u: Frauen Charlotta Constantin v: Reibnitz / gebohr: von Studnitz / Sie ward in rühigen Seiten zu mittel=Leipe gebohren / Ao 1739. d: 21. Jan: / Sie liebte die Rühe der Seelen u: des Gemüthes / Ihre Aeltern Geschwister n: Nächsten von Hertzen / war eine Freundin derer Wissenschafften / und geschickter Arbeit. / Starcke Anfälle von Morgen=Krankheiten / Unter denen stärcksten Hoffnungen erwünschter Besserung / wart Sie ein hitziges Brust-Fieber / auf ein unrühiges Krancken-läger / Von welchem Sie in der rühigsten Verfassung / ihres Geistes zu Langenhelwigsdorff / den 5. Mart 1762. / zu der seel: Rühe alter Gläubigen einging / in einem Alter v: 25. Jahr: 6 Woch Tag. / Non gehe Wandrer, / dencke stehts an die ewige / Rühe.
Inskrypcja na dolnej płycinie pisana wierszem:
Anmüth, Witz, Verstand und Jügend / Liebreitz, Frömmigkeit ünd Tügend / alles deckt auf dieser Stein, / Leser schließe was für Schmertzen / Treügesimter Aeltern Hertzen / di falls unter („?..| seyn.

Nagrobek małżeństwa Barbary i Caspra von Schindel

Nagrobek typu architektonicznego ze stojącymi figurami zmarłych, umieszczonymi w edikulach utworzonych z par pilastrów. Edikule na niskiej części cokołowej nagrobka. Pilastry z bazami, stojące na kostkowych postumentach. Na trzonach po cztery, jeden nad drugim, kartusze herbowe z klejnotami i labrami i nazwiska rodów przy nich. Przy rycerzu z jego prawej strony: 3 prostokąty DER VON*SCHINDEL*ZV*(...) NE(...); skrzydło ptaka DER VON RE(...); 2 skrzyżowane rogi (?) DER VON (...) KALKREVTH (...); ? DER VON (...)KER. Z lewej strony rycerza: 3 prostokąty w układzie promienistym DER VON SCHINDEL ZV HELMSDORFF; 2 poziome pasy DER VON REIBNICZ ZV FALCKENBERGK; dzik DER VON SCHWEINACH ZV METRCZ; rodu von Zedlitz DER VON CZEDTLICZ (...). Przy zmarłej z jej prawej strony: szachownica z ukośnym pasem DER VON LOGAV ZV ALT(...)ORFF; 2 poziome pasy DER VON REIBNICZ ZV KTTL(...); ryba ze skrzydłami DER VON SEMICZ ZV RVDELSDORF; brama miejska z 3 wieżami DER VON POGREEL ZVR
Z lewej strony zmarłej: gryf stojący na tylnych łapach DER VON HEIDEN ZV GROS(...); koziorożec z ogonem ryby DER VON ( )SCH, ZV DIT(...); 4 pionowe pasy DER VON GOTSCHEN AVF GREI(...); rodu von Zedlitz DER VON CZEDLICZ (...)CRAV. Głowice pilastrów jońskie. woluty głowic mocno wysunięte. Pod głowicami ornament obiciowy, stanowiący tło dla głów - masek: nad zmarłym - głowa rycerza w hełmie i głowa kobieca; nad zmarłą - głowa mężczyzny i głowa kobieca. Między górną częścią trzonu, z ornamentem i pozostałą - poziome wałki. Z lewej, heraldycznej, strony, w edikuli postać zmarłego w pełnej zbroi, częściowo zdobioną "repusowanym" ornamentem roślinnym (naramienniki, fartuch. Górne krawędzie naramienników mocno podniesione. Zasłona hełmu uniesiona, twarz z wąsami, na czole zmarszczka. Ręce utrącone do łokci, niegdyś oparte na biodrach, utrącony miecz. Z prawej, heraldycznej, strony w edikułi postać zmarłej, ubranej w długą suknię, okrytą płaszczem. Rękawy wąskie, u góry z marszczonymi bufkami, na mankietach z kryzami. Pod brodą wysoka kryza. Na szyi 3 łańcuchy. Na głowie czepiec. Dłonie złożone, ob. częściowo utrącone. Na pilastrach dwa odcinki belkowania z profilowanymi, schodkowymi gzymsami na górze i na dole, wysuniętymi na osi pilastrów. W polu fryzu, na osi piłastrów wysunięte kwadratowe płyciny z maskami lwów. We fryzie nad rycerzem przedstawienie nagiego putta w pozie "sansovinowskiej", trzymającego w lewej ręce gałązkę palmową. Przy jego głowie klepsydra z czaszką i piszczelami. Przy nogach "wisząca" tabliczka z inskrypcją wersalikami: HODIE/MIHI/CRAS TTBI. We fryzie nad zmarłą szeroki półwałek z ornamentem okuciowym, owałnymi kaboszonami i 3 twarzami cherubinów.
Nad belkowaniem płytsze zwieńczenie zamknięte wąską profilowaną ramą w kształcie łuku wklęsło-wypuklego z uskokiem. W połu przedstawienie adoracji krzyża przez zmarłych małżonków z dziećmi: na osi Ukrzyżowany, u stóp krzyża czaszka z piszczelami. Z prawej (heraldycznej) strony klęczący rycerz ze złożonymi rękami i uniesioną w stronę Chrystusa głową. Przed nim klęczący syn w tej samej pozie. Z lewej (heraldycznej) strony klęcząca kobieta ze złożonymi rękami, przed nią córka w tej samej pozie. Postacie zmarłych ukazane z profilu.
Nagrobki zmarłych dzieci małżonków von Schindeł wmurowane w ścianę zachodnią i południową tego samego przedsionka.

Nagrobek Caspra von Schindel

Renesansowy nagrobek Caspra von Schindel, syna Caspra i Barbary von Schindel, zmarłego w 1557 roku.

Nagrobek typu architektonicznego ze stojącą postacią zmarłego. Dolną część stanowi płyta inskrypcyjna w kształcie odwróconego półkola, w obramieniu z ornamentu zawijanego. Inskrypcja w jęz. niem., wersalikami: CASPAR SCHINDEL V NEVDORF CAS / PAR V SCHINDELS VND NEVDORF / SON ZV HERMSDORF IST IN GOT / SELIG ENTSCHLAFEN NACH I BARBARA DES (...). Wyrazy oddzielone kropkami na wys. połowy wersu. Na płycie profilowany odcinek gzymsu, na którym dwa pilastry z jońskimi głowicami. Pod głowicami żłobkowanie i wałek. Pilastry na bazach. Na trzonach, na groszkowanym tle z wicią roślinną - po dwa kartusze herbowe z klejnotami i labrami: z prawej heraldycznej strony - 3 prostokąty w układzie promienistym, szachownica z ukośnym pasem; z lewej - nieczytelny, gryf stojący na łapach. Między pilastrami, w edikuli postać zmarłego, ubranego w krótką pelerynę ze stojącym kołnierzem. Spod peleryny widoczna kryza, na nogach pludry. Ręce złożone. Postać stojąca na "półce". Na pilastrach trójkątne zwieńczenie w profilowanym obramieniu. W polu przedstawienie śpiącego nagiego putta w pozie „sansovinowskiej”, wspartego na czaszce.

Źródła i bibliografia
*} data wg: Hans Lutsch, Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, Bd HI, S. 357.

Nagrobek Evy von Schindel

Renesansowy nagrobek Evy von Schindel, córki Caspra i Barbary von Schindel, zmarłej w 1554 roku.

Nagrobek typu architektonicznego ze stojącą postacią zmarłej. Dolną część nagrobka stanowi płyta inskrypcyjna w kształcie odwróconego półkola, w obramieniu z ornamentu zawijanego. Inskrypcja w jęz. niem., wersalikami: EVA G(...)SCHIN (...) V NEVDORF / CASPAR V SCHINDEL (...) NEVDORF / ZV HELMSDORF (...) TOCHTER IST / IN GOT SELIG VORSCHIEDEN / NACH GALU (...)54. Wyrazy oddzielone kropkami na wys. połowy wersu. Na płycie dwa pilastry z jońskimi głowicami, pod którymi żłobkowanie i wałek, oddzielający od reszty trzonu. Na trzonach po 2 kartusze herbowe z labrami i klejnotami: z prawej heraldycznej strony - 3 prostokąty promieniście, szachownica z pasem; z lewej - 3 prostokąty j.w., nieczytelny (zbity). Powierzchnia trzonów groszkowana, z wicią roślinną. W edikuli stojąca na "półce" postać zmarłej. Ubrana w długą suknię o regularnych fałdach, dołem zdobioną pasem z "haftowanym" delikatnym ornamentem roślinnym na groszkowanym tle. Rękawy wąskie, u góry z bufkami, przy mankietach falbanki. Na szyi wysoka kryza. Włosy b. długie, rozpuszczone, do bioder. Na głowie przekrzywiony wianek (diadem?). Dłonie złożone, stykające się czubkami palców. Na pilastrach trójkątne zwieńczenie w profilowanym obramieniu. W polu półpostać Chrystusa z uniesioną prawą dłonią, w lewej kula z krzyżem i obłoki.

Źródła i bibliografia
*) data na podstawie zachowanego fragmentu oraz wg: Hans Lutsch, Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, Bd III, S. 357

Płyta nagrobna Anny von Zettritz

Płyta nagrobna Anny von Zettritz zd. von Gotsch, żony Hermanna von Zettritz, zmarłej 27 października 1617 roku w wieku 58 lat.

Typu heraldyczno-inskrypcyjnego. W kształcie prostokąta. W dolnej części płyty, w owalnej płycinie kartusz herbowy z klejnotem i labrami. W polu 3 pionowe pasy; w klejnocie owca, za którą drzewo. Górną, większą część płyty zajmuje inskrypcja w jęz. niem., wersalikami: ANNO 1617 DEN 27 OCTOB. / IST IN GOT SEELIGLICH VOR/SCHIEDEN DIE EDLE VIHEL / EHRENTVGENDREICHE FRAW / ANNA GEBORNE GOTTSCHIN / VON LANGENAW DES EDLEN / VND GESTRENGEN HERRN / HERMAN VON ZETTRITZ / VND KARIS AVF SCHATZLAR VND / LANGENHELMSTORF ANDERE / EHELICHE HAVS FRAW IHRES / ALTERS 58 IHAR DERER GOT / GNADE VND AM IVNGSTEN / TAGE EINE FROLICHE AVFFER/STEHVNG ZVM EWIGE NIEBE/VEREEIJHEN WOLLE AMEN.

Płyta nagrobna Hermanna von Zettritz

Płyta nagrobna Hermanna von Zettritz zmarłego 20 października 1618 roku w wieku 60 lat.

Typu heraldyczno- inskrypcyjnego. Płyta w kształcie prostokąta. W dolnej części, w owalnej płycinie - kartusz herbowy z klejnotem i labrami. Tarcza o wklęsło- wypukłych bokach. W niej głowa wołu. W klejnocie korona i 2 pałki (?). Mięsiste, akantowe labry. W górnej, większej części płyty inskrypcja w jęz. niem. wersalikami: ANNO 1618 DEN 20 OCTOB / (...) IN GOT SEELIGLICH VOR/SCHIEDEN DER EDLE VND KARIS / DER ELT FRAVE SCHATZLA / VND LANGENIELS STOR(...) / SEINES ALTERS 60 IHAR / DEME GOT GNADEN VND / AM IVNGSTEN TAGE EINE / FROLICHE AVFFERSTEHVNG /ZVM EWIGEN LEBENGE / VND VEREEYHEN WOLLE/AMEN.

Płyta nagrobna Hansa von Nimptsch

Płyta nagrobna Hansa von Nimptsch, zmarłego w 1499 roku.

Bardzo gruba kamienna płyta, obecnie leżąca na posadzce w dawnej zakrystii, przełamana na dwie części. Wokół płyty szeroka bordiura z inskrypcją kutą gotykiem. Większa część płyty odwrócona.

*} być może chodzi o jedyną gotycką płytę, jaką wymienia Lutsch:" Grabstein mit dem Wappen des Verstorbenen und Umschrift: Anno domi m° cccc 1 yyyyiy (1499) ist gestorben der erbar woltuchtige hans nemptz vo heldorf." (Hans Lutsch, Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, Breslau 1886-1903, Bd III, S. 357.)

Nagrobek Reginy Werner

Renesansowy nagrobek Reginy Werner, córki Davida Wernera, ówczesnego proboszcza, zmarłej 8 maja 1581 roku, przeżywszy zaledwie 6 lat, 8 tygodni i 3 dni.

Nagrobek typu architektonicznego. Dolną część stanowi prostokątna płyta cokołowa, zawierająca inskrypcję, ob. zatartą i nieczytelną, z wyjątkiem początku: Der we. ... Na dole i u góry płyty profilowane odcinki gzymsu. Na cokole środkowa część nagrobka, flankowana dworna pilastrami. Trzony dekorowane wicią roślinną na groszkowanym tle, lekko zwężające się ku górze, na bazach i niskich cokołach, z jońskimi głowicami z kimationem. Między pilastrami płyta z prawie pełnoplastyczną figurą zmarłej dziewczyny - panny. Zmarła w długiej sukni o regularnych fałdach. Na dole sukni szeroki pas z delikatnym ornamentem roślinnym, widoczne czubki butów. Na biodrach taśma. Rękawy wąskie zakończone mankietami z kryzami, u góry z kulistymi, marszczonymi bufkami. Wokół szyi wysoka kryza. Włosy bardzo długie, do bioder, opadające na plecy. Na głowie wianek (diadem ?). Ręce złożone, z sakiewką. Za postacią zarys "niszy" zamkniętej trójłistnie. W "przyłuczach" niszy ornament jak na pilastrach. Na pilastrach profilowana belka gzymsu, na której trójkątny naczółek z prawie pełnoplastycznym przedstawieniem dwóch lecących, zwróconych ku sobie aniołów w długich sukniach z podwiniętymi do łokci rękawami, trzymających trójdzielną koronę. Fałdy sukien regularne, włosy krótkie, małe skrzydła.
Wokół płyty z postacią zmarłej inskrypcja wersalikami w jęz. niemieckim (od lewego górnego rogu w prawo) : ANNO 1581 AM 8 MAY IST / REGINA DES WIRDIGEN HERRN DAVID WERNERS PFAR / RERS ALHIE TOCHTER / IHRES ALTERS 6 IAR (lewy bok:) 8 WOCHEN 3 TAGE GESTORBEN.

Nagrobek Antoniusa von Nimptsch

Renesansowy nagrobek Antoniusa von Nimptsch, zmarłego w 1561 roku.

Nagrobek typu architektonicznego. Dolną część konstrukcji stanowi prostokątna płyta cokołowa, zawierająca inskrypcję w jęz. niemieckim, wersalikami: NOCH CHRISTI VNSERS LEBEN HERN GE / BVRT 1561 IORE AM TAGE GALLI ZV [ litera Z pisana jak cyfra 3 ] / NACHT IST IN GOT SELIGLICHEN ENDT: / SCHEIDEN DER EDLE VND EHRENVESTE AN / THONIUS NIMPTSCH ZV DEM LANGEN HEL / MISDORF DEM GOT VND VNS ALLEN GNE / DIG SEI WELCHER ALHIE BEGRABEN / WIE DIS GESACZTE EPITRVM / AVS WEISET. Wszystkie słowa oddzielone kropkami w połowie wys. wersu. Po bokach płyty wysunięte dwa prostokątne postumenty, których czoła dekorowane płyciną z płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym kandelabrowym z wydłużonych liści akantu ułożonych w kształcie serca. Na cokole drobno profilowany, schodkowy gzyms, wysunięty nad postumentami. Wyżej środkowa część nagrobka, w formie prostokątnej edikuli, flankowanej dwoma pilastrami. Trzony pilastrów z płycinami z płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym, kandelabrowym, złożonym z wydłużonych par liści akantu, ułożonych w kształt serca, zawiniętych na końcach, połączonych wspólnym "trzonem"; na środku trzonu forma zbliżona do wydłużonego dzbana. W trzech miejscach liście przewiązane pierścieniami. Głowice pilastrów jońskie; pod nimi po trzy pionowe żłobki. Żłobkowanie oddzielone od reszty trzonu wałkiem. W niszy stojąca postać mężczyzny w pełnej zbroi . Na głowie hełm z uniesioną zasłoną. Ręce oparte na biodrach, w lewej miecz oparty końcem o podłoże (ob. brak). Zbroja pionowo żłobkowana żebrowana, fartuch złożony z kilku rzędów płytek, na naramiennikach kwiatki. Twarz z wąsami, widoczna grzywka, zaznaczone tęczówki i źrenice. Na pilastrach masywne belkowanie o drobno profilowanych, schodkowych gzymsach (dolnym i górnym), wysuniętych nad pilastrami. na fryzie płaskorzeźbione kartusze herbowe: dwa na wysuniętych częściach fryzu, dwa wewnątrz. Kartusze z klejnotami i labrami. W polach nast. przedstawienia: koziorożec, herb von Zedlitz, koło, 3 pasy z zygzakowym "wzorem". Na belkowaniu zwieńczenie w kształcie odcinka koła, w profilowanym obramieniu. Pole dekorowane promienistym żłobkowaniem.

Płyta nagrobna Hansa von Nimptsch

Renesansowa płyta nagrobna Hansa von Nimptsch, zmarłego w 1567 roku.

Płyta ze stojącą postacią zmarłego, ubranego w pełną zbroję. Za lewą nogą miecz, w prawej ręce puginał (?, buzdygan ?). Ręce na biodrach. Górne krawędzie naramienników mocno wydłużone ku górze. Naramienniki, nakolanki, nałokcie, rękawice oraz nabiodrki zdobione "repusowanym" ornamentem w kształcie kręconej wici roślinnej na groszkowanym tle. Stopy w kanciastych trzewikach. Głowa bez okrycia, z dekoracyjną, "ostrołukową" brodą i wąsami. Oczy wypukłe z zaznaczonymi tęczówkami i źrenicami W narożach płyty kartusze herbowe z klejnotami i labrami: (od lewej) u góry koziorożec i herb von Zedlitz; na dole koło i pasy zygzakowego "wzoru". Przy lewym kolanie wykuta mała postać dziecka w długiej szacie, ze złożonymi rękami. Dziecko umieszczone w wklęśnięciu, na groszkowanym tle. Nad górną krawędzią "niszy" ryta inskrypcja (imię) HANS NI / MPSCH (ten fragment wzdłuż prawego boku "niszy").
Wokół płyty nagrobnej inskrypcja w jęz. niem, wersalikami (litery wypukłe): (od lewego górnego rogu w prawo) ANNO 1567 JAR IOANNIS (...) /(...)TA IST IN GOT SELIGLICH ENTSCHLAFEN DER EDLE ERN/VESTE HANS NIMP TS/CH ZV (lit. Z jak cyfra ) LANGEN HELWIGSDORF DEME GOT GNODE /. Słowa oddzielone kropkami na wys. połowy wersu. Przy lewym kolanie płaskorzeźbiona postać zmarłej dziewczynki.

Płyta nagrobna Antoniusa von Nimptsch

Płyta nagrobna Antoiniusa von Nimptsch, zmarłego w 1561 roku.

Płyta nagrobna typu heraldyczno-inskrypcyjnego. W kształcie prostokąta, w którym prostokątna, wklęsła płycina. Krótsze boki płyciny zamknięte trójbocznie. W płycinie kartusz herbowy. Tarcza herbowa górą zamknięta dwoma "zawojami" ornamentu zawijanego. W polu koziorożec z ogonem ryby. W klejnocie hełm rycerski i koziorożec. Po bokach bogate akantowe labry. Wokół tarczy i nad nią inskrypcja w jęz. niem., wersalikami: lewa strona - nieczytelna z wyj. AV; góra: (...)OCH CHRISTI VNSER (...)N HER/ GEBVRT 1561 IOR (...) TAGE / (...)ALLI ZV [ lit. Z pisana jak cyfra 3 ] NACHT IST IM / (...) SELIGLICHEN ENDTSCHEID / (...) DER EDLE VND EHRENVESTE / (...)THONIUS NIMPTSCH ZV / [ prawa strona: ] DEM LANGEN HELMISDORF DEM GOT VND VNS AL [dół: ] LEN GIER (reszta inskrypcji nieczytelna). Wyrazy oddzielone kropkami na wysokości połowy wersu.

W 1994 roku dokładnej inwentaryzacji obiektów zabytkowych w kościele dokonała Małgorzata Lisewska, i to z jej kart korzystałem przy opracowywaniu opisów poszczególnych płyt i epitafiów.